Projectmethodieken

Wat is Agile werken?

Agile is misschien wel de ‘vreemde eend’ onder de projectmethodieken. Het is namelijk niet een vastomlijnde methodiek, maar een manier van werken waaronder weer verschillende manieren van Agile werken verzameld zijn.

In een werkomgeving waarin veel veranderingen voorkomen is Agile een heel geschikte vorm van werken. Binnen projecten en productontwikkeling hebben we weliswaar een duidelijk doel voor ogen, maar kunnen we niet alles van tevoren vastleggen in een gedetailleerd plan. Op het moment van opschrijven kunnen zaken al verouderd zijn. Omdat er nieuwe klantbehoeften ontstaan, wet- en regelgeving verandert, of de samenstelling van het team wijzigt.

Het streven binnen Agile werken is om snel resultaten te behalen en regelmatig terug te kijken op zowel het resultaat als het proces. Met andere woorden, we leren door te doen en beseffen dat we niet alles van tevoren kunnen voorspellen, inclusief alle onvoorziene omstandigheden, alsof we een kristallen bol hebben.

De essentie van Agile is een mentaliteit waarbij we verandering omarmen om snel waardevolle resultaten te leveren en hiervan te leren.

Agile portfoliomanagement is een middel om de diverse rollen in een Agile organisatie te laten samenwerken en de benodigde informatie te delen om een business idee uit te werken, te realiseren en te verbeteren.

Kortcyclisch prioriteren

Deze manier van portfoliomanagement wijkt op een aantal punten af van het meer ’traditionele’ projectmanagement. Allereerst wordt er in kortere cycli gewerkt. Een jaarlijkse priorieringsronde vanuit portfoliomanagement is waarschijnlijk onvoldoende om wendbaar te kunnen reageren op interne en externe ontwikkelingen. 

Binnen Agile Portfoliomanagement zullen de prioriteiten en het portfolio dus meerdere keren per jaar bekeken, geanalyseerd en bijgesteld worden. 

Leveren van waarde

Een van de kenmerken van Agile is de focus op het leveren van waarde. Dit gebeurt doorlopend. Niet alleen bij de start, maar door het hele proces heen. Besluitvorming wordt zo laag mogelijk in de organisatie belegd, waardoor keuzes snel kunnen worden genomen binnen zelforganiserende teams.

Voordelen

Het implementeren van agile portfoliomanagement levert verschillende voordelen op.

Het kortcyclisch prioriteren leidt tot slagvaardigere besluitvorming en meer mogelijkheden om in te spelen op veranderende omstandigheden. Dat vergroot de betrokkenheid binnen de organisatie en zorgt voor duidelijkheid.

Daarnaast blijft de focus op het realiseren van waarde behouden. En dat resulteert in een realistischer beeld van het portfolio en de haalbaarheid ervan.

Tenslotte bevordert agile portfoliomanagement samenwerking en efficiency binnen teams. De multidisciplinaire teams beschikken over alle benodigde expertise en kunnen initiatieven sneller uitvoeren.

In een tijd waarin snelheid en flexibiliteit cruciaal zijn voor organisaties, speelt het Scaled Agile Framework (SAFe) een steeds belangrijkere rol. SAFe heeft als belangrijkste doel grote afdelingen en organisaties in staat te stellen om snel en flexibel klantwaarde te leveren.

Vier niveaus

SAFe biedt een gestructureerde aanpak die is opgebouwd rond vier niveaus:

1. Teamniveau – Dit niveau is vergelijkbaar met het operationele niveau en omvat Agile Teams die werken volgens Scrum, Kanban en andere methodologieën. Het teamniveau vormt het fundament van SAFe en is essentieel voor een succesvolle implementatie.
2. Program (ART) niveau – Hier worden communicatie en afstemming tussen verschillende teams besproken om silo’s te voorkomen. Dit niveau introduceert het concept van de Agile Release Train (ART), waarbij meerdere teams samenwerken als een geïntegreerd team.
3. Large Solution niveau – Voor organisaties met zeer grote projecten waarbij honderden mensen betrokken zijn biedt SAFe het Large Solution niveau. Hier worden meerdere ART’s aan elkaar gekoppeld om complexe projecten te beheren en coördineren.
4. Portfolioniveau – Op het hoogste strategische niveau bespreekt het portfolioteam de richting van de organisatie, selecteert strategische thema’s en bepaalt het budget. Dit niveau zorgt voor duidelijkheid over de strategische doelstellingen, waardoor teams op lagere niveaus hun werk beter kunnen afstemmen op de organisatiedoelen.

Voordelen

Het toepassen van SAFe biedt organisaties verschillende voordelen:

• Eliminatie van overlappende en slecht presterende projecten.
• Verbeterde coördinatie tussen teams en afdelingen.
• Optimalisatie van middelen voor maximale strategische impact.
• Verbeterde transparantie en verantwoording op alle niveaus van de organisatie.

Agile Project Management is een benadering die organisaties in staat stelt om snel en flexibel te reageren op veranderende omstandigheden en klantbehoeften tijdens projectuitvoering. In tegenstelling tot traditionele projectmanagementmethoden, zoals de watervalmethode, legt Agile de nadruk op iteratieve ontwikkeling, klantbetrokkenheid en het leveren van waarde in kleine, incrementele stappen.

Pijlers 

1. Iteratieve Ontwikkeling – Agile projecten kennen korte iteraties (sprints), waarbij werkende producten of diensten aan het einde van elke iteratie worden opgeleverd. Dit stelt teams in staat om snel feedback te verzamelen en aanpassingen aan te brengen waar nodig.
2. Klantbetrokkenheid – Klanten zijn actief betrokken bij het project, wat resulteert in een nauwere samenwerking en een beter begrip van de klantbehoeften. Door regelmatig met klanten te communiceren en hun feedback te integreren, kunnen projecten beter worden afgestemd op de wensen en verwachtingen van de klant.
3. Adaptief Leiderschap – Agile projectmanagement vraagt om een adaptieve en faciliterende leiderschapsstijl, waarbij de nadruk ligt op het ondersteunen van zelforganiserende teams. In plaats van traditioneel top-down management, moedigt Agile leiderschap empowerment en autonomie aan binnen het projectteam.

Voordelen

1. Flexibiliteit – Door de iteratieve aanpak kunnen projecten snel reageren op veranderende eisen en prioriteiten, waardoor de flexibiliteit van de organisatie wordt vergroot.
2. Snellere Time-to-Market – Dankzij de incrementele ontwikkeling kunnen producten of diensten sneller op de markt worden gebracht, waardoor concurrentievoordeel wordt behaald.
3. Verbeterde Klanttevredenheid – De nauwe samenwerking met klanten zorgt ervoor dat projectresultaten beter aansluiten op hun behoeften, wat resulteert in een hogere klanttevredenheid.
4. Betere Kwaliteit – Door regelmatige feedback en continue verbetering worden fouten vroegtijdig ontdekt en gecorrigeerd, wat resulteert in een hogere kwaliteit van het eindproduct.

IPMA staat voor International Project Management Association. Dit is een organisatie voor de promotie van projectmanagement. Het is namelijk niet gebaseerd op het uitvoeren van een specifieke methode, maar op de competenties die nodig zijn om een project of programma op een goede manier uit te voeren. 

Een IPMA-certificering geeft dus niet aan wat je weet, maar wat je kunt. Zo wordt het voor organisaties eenvoudiger om een projectmanager of projectondersteuner aan te trekken die beschikt over de juiste competenties, en wordt het voor projectmanagers en -ondersteuners eenvoudiger om hun vakbekwaamheid aan te tonen. 

Soorten certificering

Binnen IPMA bestaan vier certificeringsniveaus, van A t/m D. Hierbij is A het hoogste niveau. Daarnaast is er ook een certificering voor Agile Leadership en voor PMO. 

Een certificaat is 5 jaar geldig. Daarna kun je via een verkorte procedure het certificaat verlengen. De opleiding kun je via verschillende opleiders volgen. IPMA zelf leidt niet op, maar toetst en certificeert alleen. 

De certificering is als volgt: 

IPMA-D – Dit certificaat is bedoeld voor beginnende projectmanagers of projectondersteuners.

IPMA-C – Dit certificaat is bedoeld voor de projectmanagers met meer kennis en ervaring, die ook hun weg weten te vinden in meer complexe projecten en organisaties. 

IPMA-B – Voor senior portfoliomanagers, projectmanagers en programmamanagers. Om in aanmerking te komen voor deze certificering is flink wat kennis en ervaring binnen grote en complexe projectomgevingen vereist. 

IPMA-A – Dit is het hoogst haalbare certificaat vanuit IPMA. Om in aanmerking te komen voor IPMA-A wordt een flink aantal uren ervaring in complexe projectomgevingen gevraagd. Er zijn slechts een handvol mensen in Nederland die beschikken over deze certificering. 

Een IPMA-certificering in uw organisatie? 

In samenwerking met onze partner De Projectacademie bieden we trainingen op het gebied van IPMA-C en IPMA-D aan. Bekijk onze trainingspagina voor meer informatie en inschrijvingen. 

Wat is PRINCE2?

PRINCE2 is een van de meest bekende projectmethodieken. Het is een afkorting voor PRojects IN Controlled Environments, versie 2. PRINCE2 is flexibel en kan volledig worden aangepast aan elk project dat u uitvoert, dankzij de regelmatige updates van het raamwerk. 

Voordelen

Voor organisaties biedt de PRINCE2-methode verschillende voordelen:

• Een gemeenschappelijke en consistente benadering van projectmanagement.
• Een beheerste en georganiseerde aanpak tijdens de start, uitvoering en afronding van projecten.
• Regelmatige evaluatie van de voortgang ten opzichte van het plan, waardoor je tijdig kunt bijsturen indien nodig.
• Verzekering dat het project voortdurend zakelijk gerechtvaardigd blijft, wat betekent dat het blijft aansluiten bij de bedrijfsdoelstellingen.

Certificering

De PRINCE2-certificering is verdeeld in twee verschillende niveaus: Foundation en Practitioner. Het Foundation-niveau bevat een introductie tot de principes, thema’s en processen van PRINCE2. Het Practitioner-niveau leert hoe je PRINCE2 op een effectieve manier kunt toepassen en kunt aanpassen aan de specifieke behoeften en uitdagingen van een projectscenario.

Om te bepalen wat een project moet doen en wanneer, maakt PRINCE2 gebruik van een reeks processen. Deze processen omvatten alle activiteiten die nodig zijn voor een project, vanaf het opstarten tot aan de afsluiting.

Portfoliomanagement, projectmanagement en programmamanagement in één.

Praxis is eigenlijk geen nieuwe projectmethodiek, maar een platform voor en door gebruikers, waar kennis over portfolio-, programma- en projectmanagement wordt gebundeld en met elkaar in verband wordt gebracht. Dat gebeurt onder vier thema’s: kennis, methodieken, competenties en volwassenheid. Het is dan ook het eerste framework dat projecten, programma’s en portfolio’s integreert in één aanpak. 

Het uitgangspunt van Praxis is dat het hanteren van één enkele methodiek niet goed aansluit bij de verschillen in organisatie, situatie of project. Daarom kan Praxis eenvoudig op maat gemaakt worden voor de eigen procesmodellen, templates en andere inhoud. Daarnaast drijft het Praxis Framework op een community van gebruikers, die gezamenlijk ervaringen delen en de inhoud voortdurend verbeteren. 

Voor en door gebruikers

Tooling en templates voor Praxis

Management of Portfolios (MoP®) is de portfoliomanagement-standaard van Axelos. Dit raamwerk integreert naadloos met bekende Best Practices-modellen zoals PRINCE2®.

Strategisch Beheer 

MoP® benadert het beheer van projecten en programma’s vanuit een strategisch perspectief. Het biedt een alomvattend overzicht van alle activiteiten zoals de samenstelling van het portfolio, kosten, risico’s, voortgang en de impact op zowel de dagelijkse gang van zaken als de strategische doelstellingen van de organisatie.

Centraal in MoP® staan de cycli voor het definiëren van het portfolio en het opleveren ervan. Hierbij wordt veel aandacht besteed aan de selectie van de juiste initiatieven en een krachtig besturingsmodel. 

Voordelen

De implementatie van MoP® biedt organisaties diverse voordelen:

• Eliminatie van overbodige, overlappende en slecht presterende programma’s en projecten.
• Verbeterde coördinatie van bestaande functies en processen.
• Optimalisatie van de inzet van beperkte middelen om strategische effecten te maximaliseren, levering te coördineren en strategische afstemming te handhaven.
• Investering in programma’s en projecten die rekening houden met actuele omstandigheden, verbetering van risicobeheer en stimulering van samenwerking.
• Verbeterde transparantie, verantwoording en goed bestuur van de onderneming.

Certificering

MoP® biedt twee niveaus van kwalificaties.

MoP® Foundation richt zich op het begrip van de basisprincipes van portfoliomanagement en is bedoeld voor portfolio-, project- of programmamanagers, hoofden van projectbureaus of lijnmanagers die hun kennis van portfoliomanagement willen verbreden.

MoP® Practitioner geeft een diepgaander begrip van het toepassen en aanpassen van MoP-richtlijnen, en is bedoeld voor professionals die actief aan de slag willen met de praktische toepassing van MoP®.

Projectmatig Creëren (PMC) is een benadering van projectmanagement die werd ontwikkeld door de oprichters van Phaos, die zich richtten op een vernieuwende aanpak van projectmanagement. In tegenstelling tot traditionele methoden legde PMC de nadruk op de menselijke aspecten van projecten en integreerde het aspecten als persoonlijk leiderschap, samenwerking en organisatiecultuur in het projectmanagementproces.

De Creatielemniscaat

Centraal in PMC staat de creatielemniscaat, een symbool dat de voortdurende wisselwerking tussen tegengestelde en continue krachten vertegenwoordigt. De lemniscaat bestaat uit vier domeinen: de omgevingskant (ZIJ), de leiderschapskant (IK), de samenwerkingskant (WIJ) en de structuur (HET). Binnen deze domeinen worden vier hoofdthema’s onderscheiden die allemaal van even groot belang zijn bij het vormgeven van een project.

Samenhang en Dynamiek

Hoewel de lemniscaat op het eerste gezicht bestaat uit vier afzonderlijke thema’s, is het een dynamische figuur die door het hele project slingert. Bij PMC zijn alle betrokkenen voortdurend bewust bezig met het verbinden van de verschillende domeinen, waarbij ze reflecteren, bijsturen en samenwerken. Bij het maken van een planning bijvoorbeeld, worden de wensen van de opdrachtgever (ZIJ), de verantwoordelijkheden van het team (IK), de taken van het team (WIJ) en de structuur van het project (HET) allemaal in overweging genomen.

 Professioneel Projectmanagement 

Professioneel projectmanagement volgens PMC is het realiseren van projecten door het creëren van nieuwe mogelijkheden. Dit gebeurt door het persoonlijke commitment van alle betrokkenen aan te spreken en te benutten. PMC is meer dan alleen een gereedschapskist voor projectmanagement; het is een houding, een perspectief op het werk. Het gaat over samenwerken, zelfkennis, verantwoordelijkheid nemen en het creëren van een heldere structuur die iedereen houvast biedt.

PMC is een krachtige methode die organisaties in staat stelt om wendbaarheid te realiseren in projectmanagement, door de focus te leggen op de menselijke aspecten van projecten en de voortdurende interactie tussen tegengestelde krachten binnen een project.